Tác Hại Của Ô Nhiễm Không Khí Đến Con Người Và Môi Trường

Hiện nay, ô nhiễm môi trường nói chung và ô nhiễm không khí nói riêng đã trở thành vấn đề hết sức “nóng” trên toàn cầu. Đặc biệt, tình trạng ô nhiễm đáng báo động này đã gây nên những tác động tiêu cực và ảnh hưởng cực xấu đối với con người, hệ sinh vật,.. Cùng GTECO tìm hiểu chi tiết hơn về tác hại của ô nhiễm môi trường dưới bài viết sau đây nhé!

Ô nhiễm không khí là gì?

Trước khi hiểu được về tác hại của ô nhiễm không khí thì chúng ta cần hiểu ô nhiễm không khí là gì?

Thực tế ô nhiễm không khí chính là tình trạng trong không khí có chứa, tồn tại các hợp chất lạ hoặc thành phần không khí bị biến đổi làm cho không khí có những mùi lạ, mùi hôi, bụi gây giảm tầm nhìn, ảnh hưởng xấu tới các yếu tố trên trái đất.

Nguyên nhân chính gây ra hiện tượng ô nhiễm không khí chính là đến từ hoạt động sản xuất của doanh nghiệp (tiêu biểu là ngành luyện kim, nhiệt điện, hóa học, phân bón, da giày, dệt may,..), sinh hoạt của con người, từ quá trình đốt nhiên liệu trong sản xuất. Khí thải phát sinh từ các hoạt động này không được xử lý đúng cách sẽ khiến tình trạng không khí bị ô nhiễm ngày càng nghiêm trọng hơn.

Tác hại của ô nhiễm không khí 

Hiện nay, tình trạng ô nhiễm không khí gây nên những tác động, tác hại cực xấu đối với sức khỏe con người, hệ động thực vật, các loại vật liệu, khí hậu toàn cầu. Cụ thể tác hại của ô nhiễm không khí phải kể tới: 

Tác hại của ô nhiễm không khí đối với sức khỏe con người

Cụ thể mỗi loại khí thải độc hại tồn tại khi ô nhiễm không khí sẽ gây ảnh hưởng xấu đối với sức khỏe con người như sau:

• Bụi: Bụi đi vào phổi sẽ gây kích thích cơ học, xơ hóa phổi. Từ đó, dẫn đến các bệnh về hô hấp, mắt, da, bệnh đường máu, tim mạch hay các hệ thống khác trong cơ thể con người. Đặc biệt, bụi cũng là nguyên nhân gây ung thư bởi chúng chứa những thành phần độc hại, bụi amiang,..
• SO2: Được hình thành do oxy hóa lưu huỳnh (S) từ quá trình đốt các nhiên liệu như than, dầu, sản phẩm của dầu, quặng sunfua,…SO2 gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới chức năng của phổi. Chúng là nguyên nhân gây viêm phổi, viêm phế quản mãn tính, gây bệnh tim mạch, tăng mẫn cảm ở những người mắc bệnh hen,…Không chỉ vậy, khí thải này còn có thể nhiễm độc qua da làm giảm dự trữ kiềm trong máu, đào thải amoniac ra nước tiểu và kiềm  ra nước bọt.
• NO2: Được tạo ra bởi sự oxy hóa nitơ ở nhiệt độ cao. Nếu con người tiếp xúc với NO2 sẽ làm tổn thương niêm mạc phổi. Từ đó làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về hô hấp, tổn thương các chức năng của phổi, mắt ,mũi , họng,….
• CO: Khí CO khi kết hợp với Hb trong máu sẽ tạo thành hợp chất bền vững là HbCO. Đây là nhân tố có khả năng làm cho máu giảm khả năng vận chuyển oxy dẫn đến thiếu oxy trong máu
• NH3: Có khả năng kích thích mạnh lên mũi, miệng và hệ hô hấp. Nếu con người tiếp xúc với NH3 ở nồng độ 1500 – 2000 mg/m3 trong thời gian 30 phút sẽ gây nguy hiểm tới tính mạng.
• H2S: Khí thải này gây thiếu oxy đột ngột, thậm chí có thể dẫn đến tử vong do ngạt thở. Ngoai ra, nếu thường xuyên tiếp xúc với H2S ở nồng độ dưới mức gây độc cấp tính thì cũng có thể gây nhiễm độc mãn tính. 
• Các hợp chất hữu cơ bay hơi (VOCs): Bao gồm các hợp chất benzen, toluene, xylene,..là nguyên nhân gây viêm đường hô hấp cấp, rối loạn tiêu hóa, rối loạn thần kinh, rối loạn huyết học, gây tổn thương gan –  thận, gây kích da,…Đặc biệt, chúng cũng là yếu tố nguy hiểm gây suy tủy, ung thư máu.
• Chì (Pb): Chì sẽ tích đọng trong xương và hồng cầu của con người và gây rối loạn tủy xương, đau khớp, viêm thận, cao huyết áp, tai biến não, gây nhiễm độc hệ thần kinh trung ương và ngoại biên, phá vỡ hồng cầu gây thiếu máu, làm rối loạn chức năng thận. Phụ nữ có thai và trẻ em rất dễ bị tác động của chì sẽ gây sẩy thai hoặc tử vong ,làm giảm trí thông minh,…
• Khí Radon: Chúng có thể bám qua các hạt bụi nhỏ, xâm nhập vào cơ thể thông qua đường hô hấp hoặc thấm qua da, qua các vết thương hở. Từ đó, khí radon gây nên bệnh ung thư phổi ,ung thư máu,….

Tác hại của ô nhiễm không khí với động vật 

Ðối với động vật, nhất là vật nuôi, thì chất florua tồn tại trong ô nhiễm không khí sẽ làm động vật bị nhiễm độc do hít trực tiếp hoặc thấm qua chuỗi thức ăn. Từ đó ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe động vật, giảm năng suất chăn nuôi.

Tác động ô nhiễm không khí tới thực vật

 Ô nhiễm không khí gây ảnh hưởng trực tiếp đến hệ thực vật. Cụ thể:

• Khí SO2: Tạo ra mưa axit, làm cây chậm phát triển, vàng lá, chết cây với nồng độ cao.
• Khí Florua: Tích tụ ở lá cây, động vật ăn phải có thể bị ố răng, loãng xương
• Khí Ozone: Làm cây chậm phát triển
• Khí NO2: Tương tự như SO2 là nguyên nhân gây ra mưa axit làm cây cối, sinh vật chậm phát triển
• Khí Hydro sunfua (H2S): Gây tác hại đối với sự phát triển của mầm, chồi cây.
• Amoniac (NH3) và axit clohydric (HCl): Làm ngưng trệ quá trình quang hợp và gây bệnh bạc lá, cháy lá.
• Khí hidrocacbon và cacbon monoxit (CO): Gây cháy mầm lá ở loài phong lan và các loại hoa

Tác hại của ô nhiễm không khí đến vật liệu

Ô nhiễm không khí cũng là nguyên nhân gây tác hại rất lớn đối với các loại vật liệu như sắt thép, vật liệu sơn, sản phẩm dệt, vật liệu xây dựng … Chúng làm ăn mòn, mài mòn và gây hoen ố, phá hủy các vật liệu.

• Khí SO2: Gây hoen gỉ mạnh với kim loại khi gặp thời tiết ẩm, làm giảm độ bền dẻo, mất màu của sợi vải
• Bụi: Các loại bụi than, bụi xi măng chứa SO2 và vôi cũng tác động làm tăng cường quá trình han gỉ. Đồng thời khiến quần áo, vải vóc chóng đen bẩn, chóng mòn. Khi bụi bám vào thiết bị điện tử có thể gây chập cháy, giảm khả năng tiếp xúc.
• Khí NO2: Gây mưa axit, gây ăn mòn các công trình công cộng và di tích lịch sử,..

Tìm hiểu thêm: Ô Nhiễm Đất Là Gì?

Tác động đối với khí hậu toàn cầu

Nhắc tới những tác hại của ô nhiễm không khí đối với khí hậu toàn cầu thì không thể bỏ qua các tình trạng hiệu ứng nhà kính, suy giảm ozon ở tầng bình lưu, gây mưa axit.

• Hiệu ứng nhà kính: Hiệu ứng nhà kính là hiện tượng bức xạ sóng ngắn của mặt trời xuyên qua tầng khí quyển của trái đất bị hấp thụ và phân tán trở lại trong không gian khiến cho nhiệt lượng không gian bên trong trái đất dần nóng lên. Đồng thời hiện tượng này sẽ tạo ra 1 nhà kính lớn mà không khí nóng bên trong không thể thoát ra nên gây nóng, khó chịu.
• Suy giảm ozon ở tầng bình lưu: Việc tồn tại lượng ozon “xấu” ở gần mặt đất do quá trình quang hóa các khí thải tạo ra chính là nguyên nhân khiến loại khí độc hại này tác động xấu đối với sinh vật. Thậm chí sự ô nhiễm của ozon sẽ tác động đến năng suất cây trồng ở mặt đất. 
• Mưa axit: Quá trình sử dụng than đá, dầu mỏ là chất đốt sẽ sản sinh ra một lượng lớn nhiệt và khí thải bao gồm lưu huỳnh và khí nitơ. Đặc biệt, khi 2 loại chất hoá học này được thải vào không khí thì sẽ tạo thành phản ứng hoá học và tạo ra axit sunfuric (H2SO4) và axit nitric (HNO3 – nhân tố chính gây nên hiện tượng mưa axit. Mưa axit cực kỳ độc hại đối với cả con người và vật nuôi, cây cối.

Trên đây chính là những tác hại của ô nhiễm không khí đối với sức khỏe con người, hệ động thực vật cũng như khí hậu toàn cầu mà chúng ta cần hiểu rõ. Bởi chỉ khi hiểu và nắm được ảnh hưởng nghiêm trọng do ô nhiễm không khí gây ra thì con người mới có ý thức hơn trong việc bảo vệ môi trường nói chung và tuân thủ đúng các tiêu chuẩn về khí thải trong sản xuất, sinh hoạt nói riêng.